FIZIČAR DŽON ELIS U BEOGRADU
Neobična stvar – ugledni britanski fizičar, svetski poznat profesor teorijske fizike na Kings koledžu u Londonu, Džon Elis postaje počasni doktor našeg Univerziteta u Beogradu. Tim povodom, Elis u petak 8. septembra, u 12 časova, u Svečanoj sali SANU, drži i jedno popularno predavanje o fizici elementarnih čestica za beogradsku publiku.
Dan pre toga, u četvrtak, u Rektoratu Univerziteta upriličena je i svečana dodela doktorata. Ovo počasno priznanje Univerzitet mu dodeljuje na predlog naših fizičara visokih energija, pre svega dr Petra Adžića iz Komisije Republike Srbije za saradnju sa CERN-om, sa kojima Elis dugo godina intenzivno sarađuje, dajući značajnu podršku našim naučnicima u CERN-u.
Džon Elis je jedan od naujticajnijih fizičara visokih energija današnjice. Član je britanskog Kraljevskog naučnog društva, predavač i počasni doktor brojnih univerziteta. No, veći deo njegove karijere vezan je za Evropsku laboratoriju za nuklearna istraživanja (CERN) gde je u više navrata zauzimao vrlo važne pozicije. Tokom osamdesetih i devedesetih gdoina je vodio teorijsko odeljenje i od tada neprekidno bio član brojnih odbora i upravljačkih struktura.
Trenutno je član tela koje se bavi budućnošću akceleratora i član nadzornog odbora budućeg akceleratora poznatog kao CLIC. Mada teoretičar, Elis se godinama zalagao za izgradnju prethodnog LEP akceleratora, a potom i trenutno najmoćnijeg, Velikog sudarača hadrona (LHC), na kome je pre pet godina dokazano postojanje Higsovog bozona.
U svojim teorijskim radovima predvideo je raznovrsna rešenja za detekciju ranije neotkrivenih čestica i sa druge strane, značajno je doprineo povezivanju pitanja kosmologije kao što su tamna materija i crne rupe sa razumevanjem sveta elementarnih čestica. Dao je i brojna tumačenja rezultata merenja na akceleratorima, kao najvećim mašinama kojima fizika danas raspolaže za istraživanje strukture materije. Njegovi brojni radovi imaju zapanjujući broj citata (više od 60.000).
U više navrata, Elis nije štedeo svoj uticaj kako bi poboljšao položaj Srbije u CERN-u i osnažio međunarodnu saradnju naših nacionalnih ustanova kao što je Institut za fiziku u Beogradu. Inače je proslavljen i kao izvanredan popularizator nauke, a njegova javna predavanja svuda privlače pažnju. Dobra prilika da se čuje jedno od njih ukazuje se tokom ovog gostovanja u Beogradu – u petak, u 12h u SANU. Predavanje je na engleskom jeziku, otvoreno za publiku.
[S.B.]