GRUPNI PORTRET ZAGAĐENJA
(Uz najavu tribine) Fotografija prikazuje ozloglašene PM čestice različitih veličina poreklom iz zagađenog vazduha kakav se prethodnih meseci, u danima bez vetra, u izmaglici i smogu, valjao i nad našim gradovima. Kadrovi ove grupe PM čestica su nastali pomoću takozvane SEM mikroskopije, odnosno primenom skenirajućeg elektronskog mikroskopa kod koga se površina pripremljenih uzoraka – čije su dimenzije i do 100 puta manje od debljine ljudske vlasi – „osvetljavaju“ snopom elektrona.
Naime, grupa kineskih naučnika sa Univerziteta Si’an Džiaotong objavila je pre tri godine opšteobrazovnu publikaciju „Portrait and Classification of Individual Haze Particulates“ u kojoj je klasifikovala razne vrste PM čestica i predstavila njihove SEM portrete. Snimljene PM čestice su prethodno uzorkovane iz smoga u drevnom, danas višemilionskim gradom S’ian u centralnoj Kini.
Ova, inače često pominjana skraćenica PM predstavlja „particulate matter“ i označava zagađenje vazduha česticama. Meteorolozi i fizičari ih uglavnom nazivaju atmosferski aerosol. Broj 10 ili 2,5 uz oznaku PM zapravo govori o veličini zagađujućih čestica, o njihovom prečniku u mikrometrima.
No, oznaka PM ne govori o njihovoj hemiji i poreklu – zajedničko im je, zapravo, samo to da su čestice – potiču iz različitih izvora i mogu da predstavljaju prašinu, ostatke spaljivanja i razne druge velike molekule. Neke od njih lako dospevaju u ljudska pluća i mogu biti rizične po zdravlje. Čestice na fotografiji pripadaju „porodici“ koja sadrži sumporne okside, kakvi se pojavljuju u zagađenom vazduhu u blizini termoelektrana.
Više o ovim česticama, ali i o ukupnom portetu zagađenja vazduha, razgovaramo u četvrtak, 27. februara, na tribini Institita za fiziku u okviru inicijative „Nauka kroz priče“ pod nazivom „Ekonomija vazduha“. Pridružite nam se!
—
Tekst: S. Bubnjević
Foto: Scientific Research Publishing, Journal of Environmental Protection, CAMP-Nano, Xi’an Jiaotong University CC
Pročitajte više o tribini “Ekonomija vazduha“:
Proičtajte više o IPB tribinama