NAŠA NAJVEĆA TEHNOLOŠKA REVOLUCIJA

Da li ste znali kako se najveća tehnološka revolucija u istoriji čovečanstva nije dogodila ni u XIX, ni XX, a ni u XXI veku? Ako pogledamo celokupnu ljudsku istoriju zapazićemo da se najdramatičnija tehnološka promena desila još u doba neolita i da je počela još pre 12.000 godina. U literaturi se ovaj događaj često naziva poljoprivredna, a ponekad i neolitska revolucija.

Naime, tokom nekoliko hiljada godina u neolitu u potpunosti se promenio život, svakodnevica, način rada, ishrana, običaji, jezik i religija. Ovaj istorijski period nazvan i novo kameno doba jeste i vreme promena u kulturi i ponašanju, i vreme otkrivanja. Neolit traje otprilike u periodu od 10.000. godine p.n.e do oko 2000. godine p.n.e, a sa njegovim završetkom počinje bronzano doba kada su metalna oruđa već postala raširena.

Kako su živeli ljudi neolita?

Početak neolita vezuje se za srednji istok, gde je čovek prvi put uzgajao useve i pripitomio životinje. U to vreme na istočnom Mediteranu – najpre na prostoru jugoistočne Turske čovek počinje da koristi žitarice koje su rasle divlje na tim prostorima. Postupno, ljudi uče kako da sami uzgoje vrste trave koje danas znamo kao pšenica i proso.

Počeli su da prave stalne naseobine umesto periodičnih koje su dominirale u periodu kada se čovek bavio samo lovom i skupljanjem plodova. I dalje su lovili, bavili se ribolovom i skupljali plodove, ali u znatno manjoj meri. Gajili su ovce i koze, kasnije i svinje, a držali su i pse. Naučili su da kaleme voće. Žitarice su mleli i pravili brašno. Za rad u naseobinama koristili su alat od kamena.

Odjednom je čovek imao izobilje hrane, toliko da je mogao deo da odloži i sačuva za zimu i periode suše. Poljoprivredna proizvodnja tako je stvorila pune magacine i omogućila manje životnih neizvesnosti, ali i mogućnost za trampu.

Čovek je provodio više vremena radeći na poljima, a žene počinju više da rađaju jer se zahvaljujući stalnim naseobinama lakše brinu o deci i imaju bezbednije tudnoće. Niču čitavi gradovi sa po nekoliko hiljada stanovnika. Naseobine su ograđene visokim zidovima koji su služili kao zaštita od upada, ali su i čuvali životinje na okupu i štitili kuće od poplava.

Prve neolitske kuće su majušne i kružne sa jednom prostorijom, a kasnije veće, četvrtaste, građene ciglama od blata. U kuću se ulazilo pomoću merdevina koje su stajale i sa spoljne i sa unutrašnje strane. Kuvali su uz pomoć različitog pribora – glinenih lonaca, drvenog posuđa i predmeta za sipanje ili pribora izrađenog od rogova i kostiju životinja.

Sa uzgojem žitarica i stoke i stalnim naseobinama, ishrana je postala znatno manje raznovrsna – nekoliko žitarica i proizvodi dobijani od stoke. Odeću su pravili od životinjske kože, a pred kraj neolita su koristili i vunu i izrađivali platno.

Gradovi se različito razvijaju, pa su tako neki dobro utvrđeni i ograđeni, sa istaknutim ratničkim obeležjima, iako se generalno neolit smatra mirnim periodom.

(M.Đ./Prema tekstu istog autora objavljenom u Elementima br. 2)

—–
Foto: Depositphotos/Matriyoshka