KAKO JE LAV POSTAO STATISTA

Fotografija nastala u zimu 1928. godine prikazuje momenat kada nastaje čuveni logo za holivudski filmski studio Metro Goldvin Majer (MGM). Lav Džeki, kao maskota ove kompanije, imao je zadatak da glasno i izražajno riče u kameru, a taj snimak, baš kao i danas, prethodi svakom filmu i TV programu nastalom u ovom studiju.

Zapravo, MGM je tokom istorije koristio više lavova – iako se njihova maskota obično naziva Leo Lav, radi se o ukupno 8 različitih životinja. Džeki je rođen 1915. godine u divljini, u Sudanu, u zemlji u kojoj populacija lavova danas broji tek oko 300 životinja, ali je život proveo u Kaliforniji.

Džeki je bio druga po redu MGM-ova maskota, a pojavljivao se na početku svih crno-belih filmova nastalih između 1928. i 1956. godine, među kojima je, na primer, Čarobnjak iz Oza (1939.). Uz to, Džeki je glumio u više od 100 filmova, među kojima je i Tarzan, pozirao je kraj Grete Garbo i preživeo neke gotovo neverovatne okolnosti, uključujući i dva sudara voza, zemljotres i eksploziju u studiju, a sticajem neverovatnih dešavanja, preživeo je i 4 dana u sred “nedođije” u Arizoni, sa samo nekoliko sendviča.

Mada zvuči kao da su Džeki i njegove kolege radile glamurozan posao u Holivudu, njihova sudbina je jednako tužna kao i sudbina drugih lavova u zarobljeništvu.

Za manje od jednog ljudskog veka, od Džekijevog doba do našeg, broj lavova pao je sa 450.000 na 20.000, koliko ih danas ima u divljini Azije i Afrike – u savanama, šumama, džunglama, na kamenitim brdima, pa i u pustinjama. Najveći broj njih živi u Tanzaniji. U 26 afričkih država ih više nema uopšte, a procena je da bi bez neke drastične promene u načinu zaštite lavova, ove životinje mogle potpuno nestati za oko 30 godina.

“Pratio sam grafikon koji pokazuje populaciju lavova tokom poslednjih 50 godina i poredio ga sa grafikonom ljudske populacije. Rezultat: svaki put kada dodamo milijardu ljudi na našu listu, populacija lavova se prepolovi”, navodi Derek Žuber, autor mnoštva dokumentarnih filmova i članaka o afričkoj divljini.

Prema studiji objavljenoj poslednjih dana septembra 2019, oko 70 odsto lavova u Južnoj Africi živi u zarobljeništvu. Dok ih u divljini ove zemlje ima oko 3000, u kavezima živi 7000 (neke procene govore čak o 10.000). Taj broj naglo je porastao u poslednjim decenijama – kako navodi Ijan Mičler, safari operator, novinar i konzervator, taj broj je dramatično skočio u poslednjim godinama: 1999. godine u Južnoj Africi bilo između 800 i 1000 lavova u zarobljeništvu, a već 2005. godine između 3000 i 3500.

Polovina od tih 7000-10.000 lavova koji žive u kavezima se koristi da bi privukli turiste, a gaje se, većinom, da bi bili ubijeni. Samo u ovoj zemlji, navode u organizaciji “Four paws”, ima više od 300 farmi lavova, na kojima se novorođeni lavovi u roku od nekoliko dana odvajaju od majki kako bi se navikavali na ljude – turiste. Neki od tih lavova služe da bi bili ubijeni i postali trofej lovaca-turista.

I konačno, kada ovakav lav bude ubijen, kad ugine u jezivim uslovima od bolesti i gladi, zato što je potrošen posle bezbroj parenja i otimanja mladunaca, ili zato što je napao čoveka, njegovo telo se iskasapi i njegove kosti se izvade, osuše, a zatim prodaju.

Naime, trgovina lavljim kostima je zapravo legalna, ukoliko se radi o lavovima iz zarobljeništva, ali postoji i crno tržište lavljih kostiju. To je relativno nov i unosan posao – lavlje kosti se koriste u tradicionalnoj kineskoj medicini u nedostatku tigrovih kostiju. Vino od tigrovih kostiju se, naime, koristi najmanje 1000 godina za lečenje reumatizma. I drugi delovi ove životinje upotrebljavaju se za pripremu raznolikih napitaka kojima se, kažu nadrilekari, snaga i hrabrost prenose s mrtve životinje na pacijenta.

Tekst: Marija Đurić

Foto: Pacific & Atlantic Photos/Wikipedia