VITRUVIJEV ČOVEK
Uz Monalizu, Poslednju večeru i neke druge, verovatno najpoznatije slike u istoriji umetnosti, iza čuvenog italijanskog renesansnog slikara Leonarda da Vinčija ostalo je nekoliko svezaka prepunih skica.
Proučavajući kako izgleda fetus u materici, kako se pomeraju zglobovi na ruci, kakva je anatomija ljudske lobanje, skicirajući biljke, životinje, fizičke pojave, mašine, on je dao ogroman doprinos ne samo umetnosti već i nauci.
Leonardo je rođen u malom mestu Vinči u Toskani, kao vanbračno dete. Bogati otac se kasnije nekoliko puta oženio i dobio još 12 dece kada je Leonardo već bio mladić, i kasnije, u srednjim godinama. Sa 14 godina Leonardo je postao šegrt u jednoj od najpoznatijih umetničkih radionica u Firenci koju je vodio slavni Andrea del Verokio.
Posmatrajući Verokija i druge velike umetnike koji su na istom mestu boravili i stvarali, Leonardo je naučio brojne zanate i umetničke i tehničke veštine, upoznao hemiju, metalurgiju, mehaniku, radio sa kožom i drugim materijalima.
Leonardo je bio fasciniran prirodom, proučavao je detaljno i pokušavao da je imitira. Crtao je najrazličitije mehaničke životinje, uključujući ptice, viline konjice, pa čak i mehaničkog čoveka-viteza za koga se pretpostavlja da je mogao da se kreće, pomera ruke, glavu, vilicu… Viteza je napravio kako bi udovoljio svom pokrovitelju Ludoviku Sforci, i zabavio i fascinirao njegove zvanice na zabavama u palati Sforca u Milanu.
Jedan od najpoznatijih Leonardovih crteža je Vitruvijev čovek (Ili: “Proporcije ljudskog tela prema Vitruviju”), zasnovan na radu čuvenog rimskog arhitekte. Beleška uz sliku nastalu oko 1487. godine, napravljenu tušem i perom na papiru, govori o proporcijama čoveka: dužina šake je 1/10 čovekove visine; dužina čovekovih raširenih ruku (raspon ruku) jednak je njegovoj visini; razmak od lakta do pazuha iznosi 1/8 čovekove visine, dlan je širok koliko i 4 prsta…
Crtež se čuva u Galeriji del Akademia u Veneciji i samo povremeno se izlaže javnosti.
—
Tekst: Marija Đurić
Foto: Gallerie dell’Accademia